Sinh lý bệnh chức năng gan

Thứ bảy, 08/02/2025, 22:51 (GMT+7)

Sinh lý bệnh chức năng gan đề cập đến những thay đổi bất thường trong chức năng của gan do các bệnh lý hoặc tổn thương khác nhau. Gan đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh lý, bao gồm chuyển hóa, giải độc, tạo mật và tổng hợp protein. Khi gan bị tổn thương, các chức năng này có thể bị suy giảm, dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng.

1. Các chức năng sinh lý quan trọng của gan
• Chuyển hóa: Gan tham gia chuyển hóa carbohydrate, lipid và protein.
• Giải độc: Chuyển hóa và thải trừ các chất độc hại, thuốc men, rượu.
• Tạo mật: Sản xuất và bài tiết mật để hỗ trợ tiêu hóa chất béo.
• Tổng hợp protein: Tổng hợp albumin, yếu tố đông máu và nhiều protein khác.
• Dự trữ: Dự trữ glycogen, vitamin và khoáng chất.

2. Sinh lý bệnh chức năng gan

Khi gan bị tổn thương hoặc suy giảm chức năng, các quá trình sinh lý trên có thể bị rối loạn, dẫn đến:

2.1. Rối loạn chuyển hóa
• Carbohydrate: Hạ đường huyết do giảm tổng hợp glycogen hoặc tăng đường huyết do giảm nhạy cảm insulin.
• Lipid: Rối loạn tổng hợp và vận chuyển lipid, gây gan nhiễm mỡ.
• Protein: Giảm tổng hợp albumin, gây phù và cổ trướng; giảm sản xuất các yếu tố đông máu, dẫn đến chảy máu.

2.2. Suy giảm khả năng giải độc
• Tích tụ ammoniac, gây hôn mê gan.
• Tăng bilirubin, gây vàng da.
• Giảm thải trừ thuốc, làm tăng độc tính của thuốc.

2.3. Rối loạn tạo mật
• Giảm sản xuất mật, gây khó tiêu mỡ, thiếu vitamin tan trong dầu (A, D, E, K).

2.4. Rối loạn miễn dịch và viêm
• Gan bị tổn thương có thể gây phản ứng viêm mạn tính, làm nặng thêm quá trình xơ hóa và tiến triển thành xơ gan.

3. Nguyên nhân thường gặp của rối loạn chức năng gan
• Viêm gan virus (viêm gan B, C).
• Nhiễm độc gan (do rượu, thuốc, hóa chất).
• Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
• Xơ gan và ung thư gan.
• Bệnh lý di truyền (Wilson, hemochromatosis).

4. Hậu quả của suy gan
• Hội chứng vàng da.
• Tăng áp lực tĩnh mạch cửa, gây giãn tĩnh mạch thực quản và cổ trướng.
• Bệnh não gan, gây lú lẫn, hôn mê.
• Suy gan cấp hoặc mạn, có thể dẫn đến tử vong.

5. Chẩn đoán và điều trị
• Xét nghiệm chức năng gan: AST, ALT, bilirubin, albumin, yếu tố đông máu.
• Siêu âm, CT, sinh thiết gan để đánh giá tổn thương.
• Điều trị: Kiểm soát nguyên nhân, ghép gan trong trường hợp nặng.

Gan là cơ quan quan trọng và dễ bị tổn thương, do đó cần duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ chức năng gan.