GIẢI PHẪU VÙNG CƠ MẶT

Thứ tư, 04/12/2024, 22:19 (GMT+7)

Cơ vùng mặt là một nhóm cơ đặc biệt đóng vai trò quan trọng trong việc tạo biểu cảm khuôn mặt, ăn uống, nói chuyện và các chức năng khác. Chúng được chia thành hai nhóm chính: nhóm cơ biểu cảm và nhóm cơ nhai. Dưới đây là giải phẫu chi tiết:

1. Nhóm cơ biểu cảm (cơ bám da mặt)

Đặc điểm chung:

• Các cơ này bám từ xương hoặc cân vào da.
• Chúng chi phối các biểu cảm khuôn mặt như cười, khóc, nhăn trán.

Phân bố:

a. Cơ vùng trán – đỉnh – chẩm:

• Cơ chẩm-trán (Occipitofrontalis):
• Phần trán: nâng chân mày, tạo nếp nhăn trán.
• Phần chẩm: kéo da đầu ra sau.

b. Cơ quanh mắt:

• Cơ vòng mắt (Orbicularis oculi): nhắm mắt.
• Cơ cau mày (Corrugator supercilii): kéo chân mày xuống, tạo nếp nhăn giữa hai lông mày.

c. Cơ quanh miệng:

• Cơ vòng miệng (Orbicularis oris): khép môi, mím môi.
• Cơ nâng môi trên (Levator labii superioris): nâng môi trên.
• Cơ hạ góc miệng (Depressor anguli oris): kéo góc miệng xuống, tạo biểu cảm buồn.
• Cơ cười (Risorius): kéo góc miệng ra ngoài, tạo nụ cười mỉm.
• Cơ má (Buccinator): ép má sát răng, hỗ trợ nhai.

d. Cơ mũi:

• Cơ mảnh khảnh mũi (Procerus): kéo góc trong lông mày xuống, nhăn sống mũi.
• Cơ cánh mũi (Nasalis): mở hoặc đóng lỗ mũi.

e. Cơ tai:

• Các cơ nhỏ xung quanh tai như Auricularis anterior, Auricularis superior, Auricularis posterior giúp cử động tai (ở người, chức năng này kém phát triển).

2. Nhóm cơ nhai

Đặc điểm chung:

• Đóng vai trò trong việc nhai và cắn thức ăn.
• Bám từ xương sọ đến xương hàm dưới.
• Chi phối bởi dây thần kinh hàm dưới (nhánh của dây thần kinh sinh ba - V3).

Các cơ chính:

• Cơ cắn (Masseter): nâng xương hàm dưới để cắn.
• Cơ thái dương (Temporalis): nâng và kéo hàm ra sau.
• Cơ chân bướm ngoài (Lateral pterygoid): kéo hàm ra trước và di chuyển hàm sang hai bên.
• Cơ chân bướm trong (Medial pterygoid): nâng hàm dưới và phối hợp nhai

Chi phối thần kinh:

• Nhóm cơ biểu cảm: dây thần kinh mặt (thần kinh sọ VII).
• Nhóm cơ nhai: nhánh hàm dưới của dây thần kinh sinh ba (thần kinh sọ V3).

Ứng dụng lâm sàng:

• Liệt mặt ngoại biên: tổn thương dây thần kinh mặt (VII) dẫn đến mất khả năng cử động cơ biểu cảm.
• Rối loạn nhai: tổn thương dây thần kinh sinh ba (V3) hoặc các cơ nhai